Vinkovci u drugom svetskom ratu

⚔️ 11. 4. 1941. Glavnina nemačkog 46. motorizovanog korpusa zauzela Našice, Osijek, Vinkovce i Vukovar.

⚔️ 11. 4. 1941. Otpočeo ulazak nemačkih snaga u Srem na pravcu Vinkovci - Sr. Mitrovica - Ruma. Jednovremeno, naoružani meštani nemačke narodnosti (-Dojče Manšaft-) i ustaše zauzimali važnije objekte i državna nadleštva i razoružavali delove bivše jugoslovenske vojske.

⚔️ 0. 8. 1941. Formiran MK KPH za Vinkovce.

⚔️ 0. 7. 1943. Kod s. Otoka (na pruzi Vinkovci-Brčko) jedinice 3. vojvođanske NOU brigade napale voz kojim se prevozio 4. radni bataljon domobranskog 2. puka. Zarobljeno je 5 oficira i 80 naoružanih i 165 nenaoružanih vojnika.

⚔️ 22. 8. 1943. U s. Starim Mikanovcima (kod Vinkovaca) delovi Diljskog NOP odreda zarobili 22 domobrana i 1 žandarma.

⚔️ 25. 8. 1943. Kod postaje Spačva (na pruzi Vinkovci-Brčko) jedinice 2. sremskog odreda NOV i PO za Vojvodinu napale voz i stražu koja je osiguravala prugu. Poginula su 2, a zarobljeno je 6 neprijateljskih vojnika.

⚔️ 30. 8. 1943. Između Vinkovaca i Brčkog delovi 2. sremskog odreda NOV i PO za Vojvodinu minirali prugu i uništili teretni voz od 14 vagona.

⚔️ 9. 9. 1943. Kod ž. st. Spačva (na pruzi Vinkovci-Brčko) delovi 2. sremskog NOP odreda napali oklopni i putnički voz, te oštetili 2 lokomotive, zapalili 17 vagona i zarobili 71 domobrana.

⚔️ 16. 9. 1943. U s. Bos. Raču (kod Bijeljine) ušli delovi 16. udarne divizije NOVJ, pošto se 7. četa 2. bataljona 8. puka domobranske 3. lovačke brigade povukla preko reke Save u Vinkovce.

⚔️ 21. 9. 1943. Na ž. st. Stari Perkovci (na pruzi SI. Brod - Vinkovci) jedinice Diljskog NOP odreda i 1. diverzantskog bataljona 2. hrvatskog korpusa NOVJ, napale nemački transportni voz i zapalile 14 vagona sa 16 kamiona i 5 putničkih automobila. Poginulo je 10, ranjeno 9 i zarobljeno 8 nemačkih vojnika, dok je Diljski NOP odred imao 1 mrtvog i 3 ranjena.

⚔️ 8. 10. 1943. Kod s. Šidskih Banovaca Diverzantska grupa 2. sremskog NOP odreda minirala prugu Šid-Vinkovci i uništila lokomotivu i 6 vagona teretnog voza. Za odmazdu je ustaška policija sledećeg dana na tom mestu obesila 20 talaca iz Šida.

⚔️ 5. 12. 1943. Na ž. st. Gradište (kod Vinkovaca) jedna četa Diljskog NOP odreda napala voz i uništila lokomotivu i 20 vagona, a zarobila 22 domobrana.

⚔️ 0. 2. 1944. Na prostoriju Vinkovci-Ruma prebačena iz Šlezije nemačka 13. SS divizija -Handžar- radi dejstva protiv jedinica NOV i PO Vojvodine u Sremu, a potom i u Bosni.

⚔️ 10. 3. 1944. Jedinice nemačke 13. SS divizije -Handžar-, ustaško-domobranske i nemačke posade iz Vinkovaca i Srem. Mitrovice i delovi domobranske rečne flotile otpočeli trodnevnu ofanzivnu akciju s ciljem da okruže i unište jedinice NOV i PO Vojvodine na području: s. Lipovac (kod Šida), s. Morović, Srem. Rača i s. Jamena. Glavni štab NOV i PO za Vojvodinu. 4. vojvođanska NOU brigada, 1. bataljon 6. vojvođanske NOU brigade i 2. sremski NOP odred izbegli su neprijateljski udar i povukli se ka r. Savi, gde su se u rejonu s. Jamene i Srem. Rače noću prebacili u istočnu Bosnu. Ozlojeđen neuspehom, neprijatelj je počinio zločine: delove bosutskih sela pretvorio u zgarišta i ruševine; na zverski način ubio u s. Batrovcima 26, u s. Moroviću oko 100, u Srem. Rači oko 370, u s. Bosutu preko 200 i u s. Jameni oko 50 ljudi, žena i dece; rušenjem brane na r. Bosutu poplavio veliki kompleks plodnog zemljišta.

⚔️ 17. 3. 1944. Između s. Andrijevaca i s. Starog Topolja (na pruzi Vinkovci - Nova Gradiška) jedinice 18. brigade 12. divizije NOVJ uništile 2 lokomotive a zapalile 60 vagona, 2 cisterne i 6 vagona sa artiljerijskom i ostalom municijom.

⚔️ 22. 3. 1944. Štab 6. korpusa NOVJ izdao direktivu potčinjenim jedinicama da vrše napade na železničke komunikacije i na neprijateljske kolone koje odlaze u Mađarsku: 12. divizija NOVJ na pruzi Beograd-Zagreb (između Nove Gradiške i Vinkovaca); 28. udarna divizija NOVJ na pruzi Daruvar - s. Đulavec - Virovitica; Zapadna grupa NOP odreda na pruzi Banova Jaruga - Daruvar, a Istočna grupa NOP odreda na prugama Slav. Brod - Vinkovci, s. Striživojna - Osijek i Vinkovci-Osijek.

⚔️ 27. 3. 1944. Između Novske i Vinkovaca jedinice 12. divizije NOVJ i Diljskog NOP odreda porušile prugu na 355 mesta i presekle 890 tt stubova. U borbi sa domobranskim osiguranjima poginula su 55 domobrana a veći broj je ranjen. Istovremeno su jedinice Daruvarskog NOP odreda izvele demonstrativan napad na Lipik i Pakrac.

⚔️ 5. 4. 1944. Kod s. Orolika (blizu Vinkovaca) 1. četa Diverzantskog udarnog bataljona GŠ NOV i PO za Vojvodinu minirala prugu. Uništene su 2 lokomotive i 12 vagona.

⚔️ 16. 4. 1944. Na odseku Vinkovci - Novska delovi 1. diverzantskog bataljona 6. korpusa NOVJ i Posavskog i Diljskog NOP odreda porušili železničku prugu Beograd-Zagreb na 70 mesta.

⚔️ 0. 5. 1944. Održan prvi sastanak između predstavnika NDH Mladena Lorkovića i Davida Sinčića i rukovodilaca HSS Augusta Košutića i Ivana Farolfija. Na njemu je zaključeno: izvesti državni udar, raspustiti ustaške vojne formacije i stranačke organizacije i objedinjenim snagama domobrana i narodne zaštite preuzeti građansku i vojnu vlast u NDH; u zajednici sa četnicima popa Đujića organizovati odbranu na liniji r. Neretva - pl. Bjelašnica - r. Bosna - Vinkovci i pozvati zapadne saveznike da zaposednu dalmatinsku obalu; Anti Paveliću dozvoliti dobrovoljni odlazak u emigraciju, a dužnost predsednika Hrvatske Republike poveriti Vladimiru Mačeku. S planom puča je upoznat i Pavelić, koji se složio sa svim njegovim pojedinostima, ali je o svemu tome nesmotreno obavestio nemačkog poslanika u Zagrebu Zigfrida Kašea. Informisan o pripremama prevrata u Hrvatskoj, Hitler je odmah zatražio od Pavelića da uhapsi i internira vođe puča.

⚔️ 27. 5. 1944. Između Šida i s. Tovarnika minerske grupe 6. vojvođanske NOU brigade miniranjem pruge uništile lokomotivu i nekoliko vagona. Istoga dana su minirale i dva železnička mosta na pruzi Vinkovci-Brčko (na r. Spačvi i r. Brežnici).

⚔️ 29. 5. 1944. Između s. Vrpolja i s. Starih Perkovaca jedinice 12. udarne i 18. brigade 12. divizije NOVJ izvršile diverziju na pruzi Slav. Brod - Vinkovci i istovremeno napale nemački transportni voz od oko 80 vagona. Zbog dolaska oklopnih vozova iz Vinkovaca i Slav. Broda, jedinice 12. divizije NOVJ su se povukle ne izvukavši plen. Neprijatelj je imao 63 mrtva, 50 ranjenih i 5 zarobljenih, a uništena je 1 lokomotiva i 15 vagona.

⚔️ 7. 6. 1944. Na odseku Vinkovci-Banova Jaruga 12, divizija i delovi Istočne grupe NOP odreda 6. korpusa NOVJ na 152 mesta porušili prugu Beograd-Zagreb i miniranjem srušili tri kompozicije.

⚔️ 2. 7. 1944. Saveznička avijacija (u dva naleta sa 40 aviona) bombardovala Slav. Brod, Novu Gradišku i Vinkovce.

⚔️ 24. 8. 1944. U Vinkovcima saveznička avijacija porušila železničku stanicu, a na ž. st. Sesvete (kod Zagreba) uništila neprijateljsku kompoziciju.

⚔️ 17. 9. 1944. Saveznička avijacija bombardovala Osijek i Vinkovce: u Vinkovcima porušila 12 i oštetila oko 30 kuća, a u Osijeku porušila 10 i oštetila 77 kuća.

⚔️ 21. 9. 1944. Saveznička avijacija bombardovala Slav. Brod, Osijek i Vinkovce. U Slav. Brodu je porušila železničku stanicu, fabriku vagona, tvrđavu i deo centra grada, a u Osijeku koloseke na železničkoj stanici, radionice za opravku lokomotiva i vagona, skladište i upravnu zgradu.

⚔️ 17. 10. 1944. Oko 60 savezničkih aviona bombardovalo Vinkovce, Pogođena je, uglavnom, železnička stanica, gde je oštećeno 15 lokomotiva i oko 400 vagona. Neprijatelj je imao 45 mrtvih i 35 ranjenih vojnika.

⚔️ 26. 10. 1944. Kod s. Stupnika (na pruzi Vinkovci-Novska) jedinice 4. brigade 12. udarne divizije NOVJ porušile prugu na 10 mesta.

⚔️ 30. 10. 1944. Na komunikaciji Vinkovci - Slav. Brod jedinice čehoslovačke brigade -Jan Žiška- 12. udarne divizije NOVJ napale neprijateljsku kolonu i uništile 40 kola, 1 kamion, 2 putnička automobila i 1 motocikl. Poginulo je 46 neprijateljskih vojnika.

⚔️ 3. 11. 1944. Između s. D. Vrbe i s. Garčina 1. i 4. bataljon Osječke udarne brigade 12. udarne divizije NOVJ na 26 mesta porušili prugu Vinkovci - Banova Jaruga.

⚔️ 4. 11. 1944. Između s. Zadubravja i s. D. Vrbe (na pruzi Banova Jaruga - Vinkovci) 1. bataljon Osječke udarne brigade 12. udarne divizije NOVJ na 24 mesta porušio prugu.

⚔️ 8. 11. 1944. Između s. Starog Topolja i s. Starih Perkovaca (na pruzi Vinkovci - Banova Jaruga) jedinice 12. udarne divizije NOVJ porušile 2 mosta i oštetile prugu na 47 mesta. Sem toga one su napale s. Staro Topolje, u kome se branilo 600 nemačkih vojnika, ali ga zbog dolaska oklopnog voza, nisu mogle zauzeti.

⚔️ 14. 12. 1944. Kod ž. st. Ivankovo saveznička avijacija bombardovala prugu Slav. Brod - Vinkovci. Oštećene su zgrade, stanična postrojenja i 27 vagona, a 8 vagona je uništeno.

⚔️ 0. 3. 1945. Generalštab JA izdao naredbu o formiranju Južne operativne grupe divizija (2. proleterska udarna, 5. i 17. udarna divizija) 1. armije JA, sa zadatkom: da razbije nemačke snage na desnoj obali r. Save u rejonu Bijeljina - Brčko - Bos. Šamac i stvori uslove za forsiranje r. Save i za prodor u rejon Vinkovaca.

⚔️ 11. 4. 1945. Kod Brčkog 17. udarna divizija 1. armije JA otpočela forsiranje r. Save. (Sutradan je uhvatila vezu s jedinicama 6. proleterske i 11. udarne divizije 1. armije JA radi sadejstva u likvidaciji neprijatelja kod Županje i radi dejstva prema Vinkovcima.)

⚔️ 11. 4. 1945. U Slavoniji, po naređenju Glavnog štaba JA za Hrvatsku, formirane komande gradova Osijeka, Slav. Broda i Vinkovaca. (Počele su funkcionisati po oslobođenju ovih mesta.)

⚔️ 13. 4. 1945. Jedinice 21 udarne i 48. udarne divizije JA posle devetočasovne žestoke borbe oslobodile Vinkovce Delovi ustaško-domobranske 3. lovačke divizije i 1232. puk nemačke 41. pešadijske divizije povukli su se prema Đakovu. Zaplenjen je 1 avion i preko 20 vozila.

⚔️ 14. 4. 1945. Vrhovni komandant JA maršal Jugoslavije Josip Broz Tito pohvalio jedinice 1. i 3. armije koje su, posle trodnevnih ogorčenih borbi, probile utvrđene neprijateljske položaje na sremskom frontu, forsirale r. Dravu i r. Dunav na sektoru od Borova do s. Podravskih Podgajaca i r. Savu na sektoru od Brčkog do s. Orašja, slomile otpor neprijatelja i oslobodile Vinkovce, Osijek, Vukovar, Valpovo, Županju i više drugih naseljenih mesta.