Italijanski zločini u Jugoslaviji

⚔️ 17. 7. 1941. U s. Jasikovcu (kod Ivangrada), italijanski vanredni vojni sud, u cilju represalija, osudio na smrt 9 rodoljuba, koji su streljani.

⚔️ 0. 8. 1941. U Sinju italijanski vojnici streljali borca Splitskog NOP odreda Vinka Pajića, narodnog heroja.

⚔️ 1. 8. 1941. Delovi italijanske divizije -Kačatori dele Alpi-, prilikom prolaska kroz pješivačka sela Zagorak i Cerovo (kod Danilovgrada) ubili šest ljudi.

⚔️ 8. 8. 1941. Komandant italijanske 9. armije general Pircio Biroli izdao naredbu Komandi italijanskog 14. armijskog korpusa da konfiskuje imovinu ustaničkih porodica, da bi se na taj način lakše i brže obračunali sa ustanicima.

⚔️ 8. 8. 1941. Jedinice italijanske divizije -Pusterija-, nastupajući od Kolašina prema Bijelom Polju, zapalile u s. Rijeci Mušovića (kod Kolašina) 15 kuća, internirale 7 muškaraca i dve žene i oterale svu stoku koju su našle u selu. Neprijatelj je zatim zapalio katune na pl. Bjelasici, s. D. Štitaricu i deo s. Podbišća.

⚔️ 13. 8. 1941. U s. Vačanima (kod Skradina) italijanske vlasti uhapsile člana CK KPJ Pavla Papa Šilju, narodnog heroja, koga su 15. avgusta streljale u Skradinu.

⚔️ 26. 8. 1941. U Sinju italijanski vojnici streljali 24 zarobljena partizana Splitskog i Solinskog NOP odreda.

⚔️ 0. 9. 1941. Zbog čestih represalija koje su okupatorske i kvislinške snage vršile nad nevinim stanovništvom, Štab NO gerilskih (partizanskih) odreda za Crnu Goru, Boku i Sandžak izdao naređenje svim komandama jedinica da na represalije odgovore još žešćim udarcima.

⚔️ 14. 10. 1941. U Trogiru italijanski vojnici streljali člana MK SKOJ-a za Split Matu Golem, narodnog heroja, i još 11 splitskih rodoljuba.

⚔️ 15. 10. 1941. MK KPJ za Cetinje izdao proglas narodu: ukazuje na represalije koje vrše okupatorske vojne vlasti; razobličava rad okupatora i domaćih izdajnika; poziva sve rodoljube da stvore -čvrsto jedinstvo- u borbi protiv neprijatelja.

⚔️ 20. 10. 1941. Štab NO gerilskih (partizanskih) odreda za Crnu Goru, Boku i Sandžak uputio (po italijanskim vojnicima zarobljenim na Jelinom dubu) pismo komandi okupatorskih trupa u Crnoj Gori, u kome zahteva: obustavu paljevina, pljački i interniranja nevinog stanovništva; povratak interniranih, u protivnom - biće streljan svaki zarobljeni italijanski vojnik; razmena 20 italijanskih oficira, podoficira, karabinijera i šofera, zarobljenih na Jelinom dubu, za 20 Crnogoraca pripadnika NOP-a.

⚔️ 25. 10. 1941. U blizini Vodica (kod Šibenika) partizani napali italijansku patrolu: ubili 2 i ranili 1 vojnika. Za odmazdu, u Vodicama i Srimi italijanski fašisti su popalili nekoliko kuća i ubijali i hapsili stanovnike.

⚔️ 26. 10. 1941. U s. Martinićima (kod Danilovgrada) vođeni pregovori između predstavnika italijanske komande u Crnoj Gori i predstavnika GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku. Italijanski oficiri su tražili: da se oružje preda kmetovima na čuvanje; da se partizani vrate kućama (suđeno će biti samo vođama i onima koji su ubijali italijanske vojnike); ako im se zahtevi odbiju, oni će za svakog ubijenog italijanskog vojnika streljati 100 Crnogoraca. Predstavnici GŠ odbili su te zahteve i izjavili da će za svakog nevino ubijenog Crnogorca ubiti 10 italijanskih vojnika. Postignut je sporazum o razmeni 20 zarobljenih italijanskih vojnika za 17 interniranih Crnogoraca.

⚔️ 29. 10. 1941. U Vodicama (kod Šibenika), kao odmazdu zbog pogibije svoja 2 vojnika, italijanski okupator streljao 12 rodoljuba.

⚔️ 0. 11. 1941. GŠ NOP odreda za Crnu Goru i Boku odgovorio na proglas fašističkog generala Pircija Birolija: narod Crne Gore i Boke ne sluša poziv okupatora, niti se boji represalija kada je u pitanju sloboda.

⚔️ 4. 11. 1941. U s. Jasenku (kod Ogulina) italijanske vlasti streljale Marka Trbovića, istaknutog borca toga kraja, i još 9 komunista.

⚔️ 25. 11. 1941. Italijanski vojnici upali u Divoselo (kod Gospića), gde su popalili i demolirali više kuća.

⚔️ 4. 12. 1941. Italijanska kolona krenula iz Prijepolja za Pljevlja. Na putu je spalila sela Čajževiće, Jabuku i Crljenice a stanovništvo poubijala. Samo u s. Jabuci je ubijeno 14 lica.

⚔️ 15. 12. 1941. VŠ NOP odreda Jugoslavije uputio proglas italijanskim vojnicima na području Crne Gore, istočne Bosne i Sandžaka: poziva ih da ne vrše zločine nad narodom, već da oružje okrenu protiv svojih fašističkih oficira.

⚔️ 15. 12. 1941. U Opčinama (kod Trsta) italijanska fašistička policija streljala glavnog urednika ilegalnog lista Julijske krajine -Istra- Josipa Pina Tomažiča, narodnog heroja.

⚔️ 15. 12. 1941. Kaznena ekspedicija italijanske divizije -Bergamo- (jedan puk sa tenkovima i 3 aviona) zauzela sela Kupreškog polja (Rastičevo, Blagaj, Novo Selo, Šemenovce) i vršila represalije.

⚔️ 1. 1. 1942. Italijanski avioni bombardovali s. Štedim (kod Nikšića) u znak odmazde zbog toga što su seljaci odbili da italijanskoj komandi u Nikšiću isporuče određeni kontingent mesa.

⚔️ 12. 1. 1942. Guverner Crne Gore armijski general Pircio Biroli izdao naredbu o primeni represivnih mera u slučaju ubistva ili ranjavanja italijanskih oficira, podoficira ili vojnika. Naredbom je propisano da se za jednog ubijenog ili ranjenog italijanskog oficira strelja 50 civila a za jednog podoficira ili vojnika - 10 civila.

⚔️ 26. 1. 1942. U s. Koritima (kod Sinja) italijanske vlasti streljale sekretara SK KPH za Sinj Tadiju Anušića, narodnog heroja.

⚔️ 8. 2. 1942. Iz Budve italijanski vojnici jakom artiljerijskom vatrom tukli s. Kuljače i s. Manastir Duljevo, gde su se nalazile jedinice Lovćenskog NOP odreda. Tom prilikom je porušeno i zapaljeno nekoliko kuća i naneta znatna materijalna šteta.

⚔️ 13. 3. 1942. Oko 2000-3000 vojnika iz sastava italijanske divizije -Mesina-, podržani artiljerijom i tenkovima, preduzeli napad protiv jedinica Orjenskog bataljona Nikšićkog NOP odreda u Boki. Glavne snage neprijatelja napadale su na položaje zapadno i južno od s. Morinja, ka Žlijebu i Sv. Jeremiji. Na tim položajima borbe su trajale puna 4 dana. Jedinice Orjenskog bataljona uspele su zadržati svoje položaje u rejonu s. Morinja i Zlijeba, a kod Sv. Jeremije deo snaga se povukao na bolje položaje. U toku tih borbi neprijatelj je streljao 20 seljaka i popalio sela: Bakoće, Bjelske Kruševice, Bunoviće, G. Morinje, Repaje, Sasoviće, Kute, Presjeku i Lastvu. Gubici neprijatelja su procenjeni na oko 400-450 mrtvih i ranjenih, dok su partizani imali 5 poginulih i oko 20 ranjenih boraca.

⚔️ 16. 3. 1942. U Brinju italijanske vlasti streljale sekretara SK KPH za Brinje Ivicu Lovinčića, narodnog heroja.

⚔️ 29. 4. 1942. Italijanski vojnici iz Bijelog Polja upali u s. Kukulje i G. Selo, vršili teror i pljačkali, i tom prilikom streljali dve žene a jednu i dete ranili. Peti udarni bataljon Bjelopoljskog NOP odreda izvršio je snažan napad na neprijatelja i odbacio ga, nunevši mu gubitke od 8 mrtvih i više ranjenih (među kojima i jedan oficir).

⚔️ 0. 5. 1942. U Pljevljima italijanske vlasti streljale preko 30 talaca, pripadnika NOP-a.

⚔️ 7. 5. 1942. Povodom odluke italijanskih vlasti (od 24. aprila 1942.) o streljanju talaca, GŠ NOP odreda za Sloveniju objavio u -Slovenskom poročevalecu- br. 19 od 12. maja 1942. i posebnim lecima koji su rastureni u Ljubljanskoj pokrajini izjavu o merama protiv italijanskog sistema terora nad slovenačkim narodom.

⚔️ 21. 5. 1942. U Ljubljani italijanske vlasti streljale organizacionog sekretara CK KP Slovenije Tona Tomšiča, narodnog heroja.

⚔️ 21. 5. 1942. Italijanska divizija -Kačatori dele Alpi-, jači delovi divizija -Marke- i -Murđe- i ojačani četnički Nevesinjski i Gatački odred otpočeli koncentričan napad iz Nevesinja, s. Plužina, Gacka, s. Hutova, Čapljine i Mostara (operacija -Stolac-). U osmodnevnim borbama oni su razbili jače delove Južnohercegovačkog i Severnohercegovačkog NOP odreda i 28. maja se spojili u rejonu do tada odsečenog garnizona Stolac. Italijanske jedinice i četnici su u 25 sela spalili oko 1.000 kuća.

⚔️ 22. 5. 1942. Na Subićevcu u Šibeniku italijanske okupatorske vlasti streljale člana Politbiroa CK KPJ i sekretara CK KPH Rada Končara, narodnog heroja, i još 25 članova KPJ i pripadnika NOP-a iz Splita.

⚔️ 26. 6. 1942. Među italijanske oficire u hotelu -Amerika- u Nikšiću simpatizer NOP-a Lujo Davičo, bacio bombu od koje su poginula dva oficira a nekoliko ih je ranjeno. On je posle toga uhvaćen i streljan.

⚔️ 12. 7. 1942. Delovi italijanskog 5. armijskog korpusa preduzeli napad na 2. primorsko-goranski NOP odred. U borbama do kraja. jula italijanske jedinice su uspele da unište žetvu, spaie oko 1000 kuća i streljaju oko 200 ljudi.

⚔️ 12. 7. 1942. U s. Pothumu (kod Sušaka) italijanske jedinice izvršile masovni pokolj: streljale 169 ljudi, internirale u koncentracione logore Italije 185 porodica (800 članova), spalile su sve kuće u selu i opljačkale oko 1000 grla rogate stoke, 900 ovaca i 100 koza, nekoliko stotina svinja i 26 konja.

⚔️ 12. 7. 1942. U s. Orehovici (kod Rijeke) italijanske vlasti streljale člana OK KPH za Hrvatsko primorje Rada Šupića, narodnog heroja.

⚔️ 20. 7. 1942. U Nevesinju italijanski vojnici streljali političkog komesara Operativnog štaba NOP odreda za Hercegovinu i južnu Dalmaciju Mira Poparu, narodnog heroja.

⚔️ 31. 7. 1942. U Gorici predsednik vlade Kraljevine Italije Benito Musolini održao sastanak s načelnikom Glavnog generalštaba, načelnikom Generalštaba vojske, komandantom, načelnikom štaba i komandantom vazduhoplovstva Više komande -Slovenija-Dalmacija- (Superslode) i komandantima italijanskog 5. i 11. armijskog korpusa, na kome su razmotreni vojno-politička situacija i tok operacija protiv NOP odreda u Sloveniji i susednim područjima. Musolini je odobrio preduzete mere i naredio da se ubrza tempo operacija i još oštrijim merama (-gvožđem i vatrom-) uspostavi mir. Odobrena je saradnja sa četnicima Draže Mihailovića.

⚔️ 12. 8. 1942. Komanda italijanskog 18. armijskog korpusa uputila predlog Višoj komandi -Slovenija-Dalmacija- (Superslodi) da se područje Biokova -učini nepristupačnim za ustanike-, sela unište, a stanovništvo internira.

⚔️ 21. 9. 1942. Posle teškog mučenja u zatvoru u Ljubljani, italijanske okupacione vlasti streljale Antoniju Kuclar, narodnog heroja.

⚔️ 0. 10. 1942. PK KPH za Dalmaciju i Štab 4. operativne zone NOP odreda Hrvatske uputili letak stanovništvu Dalmacije: obavestili ga o zločinima koje su četnici, uz pomoć italijanskih vojnika, izvršili u Dalmaciji; pozvali ga da stupa u redove partizanskih jedinica.

⚔️ 5. 10. 1942. Delovi italijanskog 6. armijskog korpusa (4.000) i četničkog Trebinjskog, Nevesinjskog i Romanijskog korpusa (5.000), u pet napadnih kolona, uz sadejstvo delova domobranskog 7. i 15. pešadijskog puka, podržani avijacijom, otpočeli šestodnevnu prozorsku operaciju (-Alfa-), deo nemačko-italijanske protivofanzive (ciklusa operacija -Dinara-), u cilju odbacivanja partizanskih snaga od Mostarskog basena boksita i železničke pruge Sarajevo-Mostar. Oko 60 km razvučena 10. hercegovačka NOU brigada nije mogla pružiti ozbiljniji otpor italijansko-četničkim snagama, koje su do 10. oktobra zauzele s. Soviće, Prozor, s. Šćit i s. Ravno, prokrstarile selima na planinama Ljubuši, Vranu, Paklini i Raduši i na liniji Duvno - Šujica - G. Vakuf - Hadžići uspostavile vezu sa ustaško-domobranskim snagama [Četnici su opljačkali ceo grad i spalili desetine sela. Samo u prozorskoj opštini ubijeno je 638 ljudi, žena i dece i spaljeno 656 domova.].

⚔️ 30. 11. 1942. U Đakovici italijanske okupatorske vlasti preduzele hapšenja i represalije zbog demonstracija prethodnog dana. Grupa od oko 20 kompromitovanih članova Partije uspela je da napusti mesto, da pređe u ilegalstvo ili da ode u šiptarski NOP odred -Zejnel Ajdini-.

⚔️ 23. 12. 1942. U Splitu italijanske vlasti streljale člana PK KPH za Dalmaciju Ivana Lavčeviča-Lučića, narodnog heroja.

⚔️ 16. 1. 1943. U varošici Lipljanu italijanske vlasti streljale sekretara SK KPJ za gračanički srez i člana Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju Aleksandra Marovića, narodnog heroja, i još dva člana KPJ.

⚔️ 20. 2. 1943. PK KPJ za Crnu Goru i Boku uputio CK KPJ izveštaj o vojnopoiitičkoj situaciji u Crnoj Gori, Boki i Sandžaku, s podacima o italijansko-četničkom teroru i represalijama, mobilizaciji četnika za odlazak u Bosnu, pokolju muslimanskog življa u Sandžaku i teškoćama u radu partijskih organizacija.

⚔️ 0. 3. 1943. U Peći italijanski vojnici zapalili izvestan broj dućana i kuća kao odmazdu zbog pogibije jednog njihovog inženjera. Misleći da su ubistvo izvršili Šiptari popaljene su prvenstveno njihove kuće i dućani.

⚔️ 10. 3. 1943. U rejonu brda Vlaške (kod Trogira) Šibensko-drniška partizanska četa i Trogirski partizanski vod napali italijanske vojnike iz 229. teritorijalno-mobilnog bataljona. Poginula su i ranjena 32. a zarobljeno je 6 vojnika. Za odmazdu je streljano 19 talaca iz trogirskog zatvora.

⚔️ 12. 3. 1943. Preki italijanski vojni sud u Kotoru osudio na smrt 9 rodoljuba, koji su streljani kod s. Morinja (blizu Risna).

⚔️ 1. 4. 1943. U Đakovicu upao deo NOP odreda -Emin Duraku- i ubio nekoliko italijanskih agenata i pljačkaša, ali nije uspeo da prihvati 2 člana Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju. Borci ovog odreda su se potom prebacili ka Kosovu. Za odmazdu, italijanska policija i milicija su opljačkale i popalile kuće pristalica NOP-a a 13 pristalica uhapsile i streljale.

⚔️ 10. 4. 1943. GŠ NOV i PO za Crnu Goru i Boku uputio Vasojevićima proglas u kome je izneo italijansko-četnički teror i represalije i ukazao na to da okupator razbija borbeno jedinstvo crnogorskog naroda, te pozvao zavedene Vasojeviće da napuste četnički pokret i pređu na stranu NOVJ.

⚔️ 14. 4. 1943. U s. Vujanićima (na putu Knin-Obrovac) jedinice Ličkog NOP odreda napale 5. četu antikomunističke milicije. Poginulo je 8 milicionera i 1 italijanski oficir, a zarobljeno 28 milicionera i italijanski podoficir. Italijanski vojnici su za odmazdu spalili selo.

⚔️ 20. 4. 1943. Kod s. Landovice (blizu Prizrena) italijanske vlasti streljale Ramiza Sadiku Baca i Boru Vukmirovića, članove Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju i narodne heroje.

⚔️ 4. 5. 1943. Ostrva: Dugi otok, Iž, Ravu, Rivanj, Sestrunj, Žut, Žverinac i Kornat otpočele pretresati jedinice italijanske divizije -Zara- i antikomunistička milicija. Do 19. maja neprijatelj je pobio ili streljao 112, a uhapsio i internirao 98 rodoljuba i spalio 90 kuća. Mesta Savar i Polje (na Dugom otoku) potpuno su uništena, a 44 čoveka su ubijena bajonetima i gvozdenim polugama.

⚔️ 11. 6. 1943. Jedinice italijanske divizije -Zara- otpočele pretres terena između s. Vodica i s. Čiste Male (kod Šibenika) i do 14. juna pohvatale i streljale 72 rodoljuba.

⚔️ 21. 6. 1943. Na Korčuli partizanski vod napao italijanske karabinijere sa stanice Cara, te ubio 7 i ranio 2 karabinijera. Radi odmazde, jedinice 93. puka italijanske divizije -Mesina- su uhapsile veći broj rodoljuba, pa 40 njih streljale.

⚔️ 28. 6. 1943. U Nikšiću, Podgorici (sada: Titograd), Baru, Andrijevici i Beranama (sada: Ivangrad), po naređenju italijanskog guvernera za Crnu Goru, streljano 180 rodoljuba, kao odmazda za težak poraz 383. puka italijanske divizije -Venecija- u borbi na Bioču 14-17. maja.

⚔️ 30. 6. 1943. Kod Stubice (na putu s. Pirovac - s. Tijesno) 1. četa 1, bataljona Severnodalmatinskog NOP odreda napadom iz zasede zarobila 7, ubila 9 i ranila 2 vojnika iz italijanske divizije -Zara-, Za odmazdu, italijanski vojnici su u selima Betini, Hramini, Murteru i Pirovcu (kod Šibenika) zapalili 15 kuća i streljali 25 ljudi.

⚔️ 8. 7. 1943. Selo Žrnovnicu (kod Omiša) spalile jedinice italijanske divizije -Bergamo- i streljale 13 ljudi od 45 do 70 godina starosti.

⚔️ 10. 7. 1943. Iz Ploča, Vrgorca, Zagvozda, Sinja, Solina, Omiša i Makarske jake italijanske, nemačke i ustaško-domobranske snage (preko 15.000 vojnika), podržavane tenkovima, avijacijom i ratnim brodovima, otpočele operaciju (-Biokovo-Mosor-) protiv jedinica NOVJ na pl. Biokovu i pl. Mosoru. U borbama dol. avgusta Biokovski NOP odred, podeljen po grupama, izbegao je uništenje, dok je 1. bataljon Cetinskog NOP odreda razbijen u rejonu s. Lovreča. Neprijatelj je imao 22 mrtva, 106 ranjenih, 17 nestalih i 2 zarobljena, ali je sistematski popalio i opljačkao više sela, vršeći represalije nad stanovništvom; samo italijanske jedinice su ubile i streljale 97, uhapsile 91 i internirale 833 rodoljuba.

⚔️ 11. 7. 1943. U rejonu s. Pirovca (kod Šibenika) delovi italijanske divizije -Zara- napali Severnodalmatinski NOP odred, ali se ovaj, posle višečasovne borbe, probio iz okruženja u rejon s. Brguda. Vršeći represalije nad stanovništvom, neprijatelj je do 13. jula čistio rejon Putičanje, Stankovci, Banjevci. Poginula su 34, a ranjeno je 56 italijanskih vojnika, među kojima 3 oficira. Severnodalmatinski NOP odred je imao 2 mrtva i 12 ranjenih.

⚔️ 6. 8. 1943. Partizani pustili na slobodu italijanske vojnike i oficire koje su prethodnog dana zarobilili u Bolu na o. Braču. U toku 7. i 8. avgusta italijanski vojni sud u Šibeniku je -zbog kukavičkog držanja- osudio na smrt streljanjem 28, a na 15 godina zatvora 23 vojnika.

⚔️ 15. 8. 1943. Na o. Visu grupa od 15 članova KPJ i SKOJ-a razoružala 7 italijanskih mornara osmatračke stanice Hum. Italijanske vlasti Su sutradan uhapsile 50 talaca (te njih 20 streljale 20. avgusta).

⚔️ 27. 9. 1943. U Splitu nemačke jedinice zarobile 9.000 vojnika i oko 300 oficira (uglavnom iz italijanske divizije -Bergamo-). Nemci su zarobljene oficire, zbog ranije predaje partizanima, stavili pod preki sud i većinu streljali. (Do ulaska nemačke vojske u Split, u Italiju je prebačeno oko 3000 italijanskih vojnika i oficira.)