Borbe u Istri 1945.

Za ovaj pojam je pronađeno 20 hronoloških zapisa, 32 dokumenata i 6 fotografija.

Događaji

⚔️ 11. 1. 1945. Delovi 137. puka nemačke 188 rezervne divizije iz Ilirske Bistrice otpočeli napade protiv jedinica Istarskog NOP odreda 7. korpusa NOVJ u Brkinima. Odred je izbegao udare nadmoćnog neprijatelja, nanoseći mu znatne gubitke povremenim prepadima na manje grupe pa se neprijatelj 13. januara povukao u polazni garnizon.

⚔️ 18. 1. 1945. U s. Koreniću (kod Kanfanara), dok se održavala konferencija, nemački vojnici smrtno ranili predsednika Oblasnog NO odbora za Istru, člana Oblasnog komiteta KP za Istru i člana ZAVNOH-a Joakima Rakovca, narodnog heroja (ubrzo umro u s. červarima).

⚔️ 28. 1. 1945. Po naređenju GŠ NOV i PO za Sloveniju, Istarsko vojno područje i 4. bataljon 9. slovenačke brigade 18. divizije NOVJ izašli iz sastava 7. korpusa i ušli u sastav 9. korpusa NOVJ.

⚔️ 24. 2. 1945. U Beogradu vrhovni komandant NOV i POJ maršal Jugoslavije Josip Broz Tito vodio razgovore sa savezničkim komandantima maršalom Fjodorom Tolbuhinom, komandantom 4. ukrajinskog fronta Crvene armije, i feldmaršalom Haroldom Aleksanderom, komandantom anglo-američke 15. grupe armija. Ugovoreno je, pored ostalog, da snage NOVJ do 30. marta počnu operacije dolinom r. Une prema Lici i Gorskom kotaru, da bi na sebe privukle nemački 97. armijski korpus iz Istre i Slovenačkog primorja i olakšale savezničku ofanzivu prema severnoj Italiji.

⚔️ 0. 3. 1945. Po naređenju Štaba 11. korpusa JA rasformirani 1. NOP odred -Učka- i 2. pulski NOP odred Grupe istarskih NOP odreda.

⚔️ 27. 3. 1945. U s. Divšićima (kod Prodola, u Istri) održan veliki narodni zbor na kome je formiran omladinski radni bataljon -Slobodan Glavaš-.

⚔️ 0. 4. 1945. Italijanska vlada objavila Zelenu knjigu u kojoj iznosi poznate iredentističke teze o istorijskim pravima Italije na Dodekaneska ostrva, Istru, Slovenačko primorje, Tirol i Mon Seni. (Svetsko javno mnenje oštro je osudilo ovakav stav vlade Italije.)

⚔️ 0. 4. 1945. Oblasni NO odbor i Oblasni odbor NOF-a za Istru uputili proglase narodu povodom prodora jedinica JA na teritoriju Istre. U proglasima oni izražavaju volju naroda i oduševljeno pozdravljaju odluke AVNOJ-a i ZAVNOH-a o pripajanju Istre i Rijeke Demokratskoj Federativnoj Jugoslaviji.

⚔️ 11. 4. 1945. U Šibeniku oko 800 građana održalo protestni miting protiv zahteva italijanskih imperijalista u pogledu Istre i tražilo da se Istra priključi Jugoslaviji.

⚔️ 12. 4. 1945. U Dubrovniku oko 6000 građana održalo protestni miting zbog napada italijanskih fašista na vojnu misiju JA u Rimu i zbog njihovih zahteva za prisvajanje Istre.

⚔️ 15. 4. 1945. Maršal Jugoslavije Josip Broz Tito dao izjavu moskovskom listu -Krasnaja zvezda-: biće uslišena želja stanovništva Istre i Trsta da bude priključeno novoj Jugoslaviji; DFJ će tražiti od Italije da plati ratnu odštetu.

⚔️ 18. 4. 1945. Maršal Jugoslavije Josip Broz Tito izjavio dopisniku -Njujork tajmsa- u Moskvi: svi znaju da Jugoslavija traži za sebe Istru, Trst, Goricu i deo austrijske Koruške, nastanjen slovenačkim življem.

⚔️ 19. 4. 1945. Jedinice 9. udarne divizije JA i Kvarnerskog odreda mornaričke pešadije sa o. Raba izvršile desant na o. Cres i o. Lošinj. U dvodnevnim borbama protiv oko 1400 nemačkih vojnika, one su, 21. aprila, glavninu posade uništile ili zarobile (dok se manji deo prebacio u Istru). Gubici neprijatelja: 495 mrtvih i 685 zarobljenih, a desantnih snaga: 25 mrtvih i 85 ranjenih.

⚔️ 24. 4. 1945. Na odseku luka Plomin - Moščenička draga otpočelo iskrcavanje jedinica 9. udarne divizije JA sa o. Cresa u cilju konačnog oslobođenja Istre. Poslednji ešeloni prebačeni su noću 26/27. aprila.

⚔️ 28. 4. 1945. U Istri 4. udarna brigada 9. udarne divizije JA, posle dvodnevnih borbi protiv nemačkih jedinica, oslobodila Labin i rudnik uglja Rašu.

⚔️ 29. 4. 1945. Na putu Boljun-Buzet (u Istri) 3. i 4. dalmatinska udarna brigada 9. udarne divizije JA razbile oko 500 vojnika iz 1047. puka nemačke 237. pešadijske divizije, a na putu Boljun-Pazin razbile nemački 1218. bataljon za osiguranje.

⚔️ 30. 4. 1945. U Istri 3. dalmatinska udarna brigada 9. udarne divizije JA oslobodila Lupogiav i Buzet.

⚔️ 1. 5. 1945. U Istri, 1. bataljon Kvarnerskog odreda mornaričke pešadije Jugoslovenske mornarice uništio manju nemačku kolonu i oslobodio Vodnjan. Poginulo je 35 nemačkih vojnika a zaplenjeno je 8 kamiona i motocikl. Poginuo je komandant 1. bataljona, a 1 borac je ranjen.

⚔️ 6. 5. 1945. Posle kratke ali oštre borbe protiv delova 1047. puka nemačke 237. pešadijske divizije 1. brigada 43. divizije JA oslobodila Pazin (u Istri). Gubici neprijatelja: 6 mrtvih, 15 ranjenih, 521 vojnik i 15 oficira zarobljenih. Brigada je imala 5 mrtvih i 25 ranjenih.

⚔️ 6. 5. 1945. Kod Umaga (u Istri) delovi 4. dalmatinske udarne brigade 9. udarne divizije JA zarobili 206 nemačkih vojnika bez otpora.

Dokumenti

📜 Naređenje Glavnog štaba NOV i PO Slovenije od 28. januara 1945. za potčinjavanje Istarskog vojnog područja i 4. bataljona 9. slovenačke NO brigade 9. korpusu NOVJ

📜 Izveštaj političkog komesara 3. istarske brigade od 7. februara 1945. političkom komesaru 42. NO divizije o proslavi godišnjice formiranja 11. korpusa NOVJ

📜 Izveštaj političkog komesara 2. istarske brigade od 14. februara 1945. političkom komesaru 43. NO divizije o vojnom, političkom i kulturno-prosvetnom radu u Brigadi

📜 Izveštaj političkog komesara 3. istarske brigade od 24. februara 1945. političkom komesaru 43. NO divizije o stanju i političkom i kulturno-prosvetnom radu u Brigadi

📜 Obaveštenje komandanta SS i policije u Operativnoj zoni Jadransko primorje od 2. marta 1945. o dolasku u Istru Crnogorskog dobrovoljačkog korpusa

📜 Izveštaj političkog komesara 2. istarske brigade od 4. marta 1945. političkom komesaru 43. divizije JA o stanju i političkom radu u brigadi

📜 Mesečni izveštaj propagandnog odseka 1. istarske brigade Vladimir Gortan od 7. marta 1945. Propagandnom odseku 43. divizije JA o kulturno-prosvetnom radu

📜 Obaveštenje komandanta SS i policije u Operativnoj zoni Jadransko primorje od 8. marta 1945. o pristizanju četnika pukovnika Nikoliča u Istru--

📜 Izveštaj političkog komesara 2. istarske brigade od 16. marta 1945. političkom komesaru 43. divizije JA o moralno-političkom stanju i kulturno-prosvetnom radu u brigadi

📜 Uputstvo Generalštaba JA od 8. aprila 1945. Štabu 4. armije za dejstva prema Istri i obezbeđenju bokova

📜 Naređenje Generalštaba JA od 14. aprila 1945. Glavnom štabu Hrvatske za obezbeđenje desnog boka 4. armije u njenom nastupanju ka Istri

📜 Naređenje Generalštaba JA od 14. aprila 1945. Glavnom štabu Slovenije za sadejstvo i osiguranje desnog boka jedinicama 4. armije u njihovim ofanzivnim dejstvima prema Istri i Trstu

📜 Direktiva Generalštaba JA od 14. aprila 1945. Štabu 4. armije za nastupanje prema Istri i Trstu

📜 Naređenje komandanta Jugoistoka od 21. aprila 1945. potčinjenim komandama za izvođenje fortifikacijskih radova u Sloveniji i Istri

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 23. aprila 1945. o traženju mina u istarskom obalskom području i o napadu na nemačke artiljerijske položaje kod Rijeke

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 24. aprila 1945. o izviđanju istarskog poluostrva i obalskog područja Crikvenica - Kraljevica

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 25. aprila 1945. o obezbeđenju desanta jedinica Jugoslovenske armije na istarsku obalu

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 26. aprila 1945. o izviđanju južne istarske obale i o napadu na nemačke snage u Rijeci

📜 Izveštaj Komande 2. lovačke eskadrile Jugoslovenske armije od 28. aprila 1945. o izviđanju neprijateljskog obalskog primorskog saobraćaja oko poluostrva Istre

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 30. aprila 1945. načelniku Generalštaba JA da ubrza dejstva 4. armije za zauzimanje Tržiča i Gorice i spreči okupatora da razara postrojenja u istarskim lukama i uništava brodove

📜 Direktiva Vinstona čerčila, predsjednika vlade Velike Britanije, od 1. maja 1945. feldmaršalu Haroldu Aleksandera da ostvari kontrolu nad Trstom, Rijekom, Pulom i Istarskim poluotokom

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 2. maja 1945. predstavniku Generalštaba JA pri 4. armiji za dejstva u Istri i severozapadnim delovima zemlje prema Ljubljani

📜 Direktiva Vrhovnog komandanta JA od 3. maja 1945. predstavniku Generalštaba JA pri 4. armiji za preduzimanje mera u Istri zbog provokativnog držanja saveznika

📜 Izvještaj Operativnog otsjeka Pomorske komande sjevernog Jadrana od 5. maja 1945. o prebacivanju jedinica Devete udarne divizije sa otoka Cresa u Istru

📜 Čestitka Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije od 9. maja 1945. Komandantu 4. armije za postignute uspehe u oslobođenju Hrvatskog i Slovenačkog primorja, Istre i Trsta

📜 Izvještaj Štaba Kvarnerskog odreda Mornaričke pješadije od 12. maja 1945. Pomorskoj komandi sjevernog Jadrana o akcijama podređenih jedinica u Istri

📜 Izvještaj Štaba 43. divizije od 13. maja 1945. Štabu 4. armije JA o borbama vođenim u aprilu u zapadnoj Lici, Gorskom kotaru i Istri

📜 Naređenje Vrhovnog komandanta JA od 14. maja 1945. Štabu4. armije o preduzimanju mera u vezi sa zategnutom situacijom oko Trsta, Istre i dela Julijske krajine

📜 Izvještaj Štaba 1. tenkovske brigade od 14. maja 1945. Štabu 4. armije JA o borbama za oslobođenje Istre, Trsta i Slovenskog primorja

📜 Izvještaj Štaba 43. divizije od 22. maja 1945. Štabu 4. armije JA o borbama za oslobođenje Istre i Trsta

📜 Izvještaj Štaba 8. udarne divizije od 15. juna 1945. Štabu 4. armije JA o borbama u rejonu Ilirske Bistrice radi zaustavljanja prodora njemačkog 97. korpusa iz Istre preko Ljubljane u Austriju

📜 SLUŽBENI LIST MINISTARSTVA NARODNE ODBRANE DEMOKRATSKE FEDERATIVNE JUGOSLAVIJE Broj 4 - 7 za april - maj - juni - juli 1945 god. (Pohvala Maršala Tita jedinicama koje su oslobodile skoro celu Istru)

Fotografije

Povezane odrednice

Jedinstveni narodnooslobodilački front (JNOF) ★ The New York Times ★ Politički komesari u NOR-u ★ Mali Lošinj ★ 1. istarska brigada Vladimir Gortan ★ Harold Alexander ★ Labin ★ 3. dalmatinska udarna brigada ★ Rijeka ★ Crikvenica ★ 9. slovenska brigada ★ 4. dalmatinska udarna brigada ★ Dubrovnik ★ 7. slovenski korpus NOVJ ★ Šibenik ★ Crvena armija ★ Zarobljenici u ratu ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Mornarica NOVJ ★ Široki Brijeg ★ Istrski partizanski odred ★ Britanija i Jugoslavija ★ Umag ★ SAD i Jugoslavija ★ Pula ★ Josip Broz Tito ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1945. ★ 237. rezervna divizija ★ AVNOJ ★ Omladina u ratu ★ Borbe u Hrvatskoj 1945. ★ ZAVNOH ★ Vermaht u Jugoslaviji ★ 2. istarska brigada ★ Pazin ★ Beograd ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Blajburška operacija ★ Završne operacije u Jugoslaviji ★ Ilirska Bistrica ★ Nova Gorica ★ SSSR i Jugoslavija ★ Partizanska avijacija ★ Kultura i umetnost u oslobodilačkom ratu ★ Borbe na Jadranu 1945. ★ 11. hrvatski korpus NOVJ ★ Radne akcije u oslobodilačkom ratu ★ 8. kordunaška divizija NOVJ ★ 9. slovenski korpus NOVJ ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ Fjodor Tolbuhin ★ Rab ★ 3. istarska brigada ★ Borbe u Sloveniji 1945. ★ 9. dalmatinska divizija NOVJ ★ Istra u oslobodilačkom ratu ★ 188. brdska divizija ★ 2. lovačka eskadrila NOVJ ★ 42. makedonska divizija NOVJ ★ Narodno oslobodilački odbori ★ Buzet ★ Štampa u ratu ★ Glavni štab Slovenije ★ 43. istarska divizija NOVJ ★ Trst ★ Ljubljana ★ Komandant Jugoistoka ★ Vlada Velike Britanije ★ 1. tenkovska brigada NOVJ ★ Glavni štab Hrvatske ★ Vodnjan ★ Winston Churchill ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ 97. armijski korpus ★ Borbe u Lici 1945. ★