Bitka za Split 1943.

Za ovaj pojam je pronađeno 17 hronoloških zapisa, 20 dokumenata i 11 fotografija.

Događaji

⚔️ 0. 9. 1943. Povodom oslobođenja Splita londonski Tajms objavio uvodnik pod naslovom -Nagrada za herojstvo-, u kome se ističe da se sada potvrđuje -opšte verovanje da Pavelićeva vlada nikad nije imala stvarnu podršku hrvatskog naroda- i konstatuje da -patriotske snage- posle dve godine borbe ubiru plodove -svog herojstva i izdržljivosti kojima su pružale uporan otpor napadaču... -

⚔️ 9. 9. 1943. U Splitu otpočeli četvorodnevni pregovori između predstavnika VŠ NOV i POJ i komandanta italijanske divizije -Bergamo- o predaji i razoružanju italijanskih jedinica. Tada su razoružani glavnina divizije -Bergamo- i drugi manji delovi italijanskog 18. armijskog korpusa.

⚔️ 9. 9. 1943. Delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- iz Mostara otpočeli se prebacivati avionima u Sinj u cilju što bržeg izbijanja u Split.

⚔️ 12. 9. 1943. U rejonu Splita, po naređenju Štaba 4. operativne zone NOV i PO Hrvatske, formirana 4. dalmatinska brigada (splitska) 9. divizije NOVJ.

⚔️ 12. 9. 1943. U Splitu potpisan sporazum o predaji italijanske divizije -Bergamo- jedinicama NOVJ.

⚔️ 14. 9. 1943. Jedinice 1. dalmatinske udarne brigade 9. divizije NOVJ u toku danonoćne borbe odbile više napada delova nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- koji su iz blokiranog Klisa pokušavali proboj ka Splitu.

⚔️ 15. 9. 1943. VŠ NOV i POJ naredio Štabu 1. proleterske udarne divizije NOVJ da hitnom intervencijom u pravcu srednje Dalmacije pomogne dalmatinskim jedinicama u sprečavanju prodora nemačkih snaga u Split.

⚔️ 15. 9. 1943. Iz Sinja otpočeo prodor ka Splitu novih snaga nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-.

⚔️ 16. 9. 1943. Prozor 1. proleterska udarna divizija NOVJ da novoformiranim jedinicama pruža pomoć u odbrani Splita.

⚔️ 19. 9. 1943. U Splitu formirana Obalska komanda (za srednju Dalmaciju), potčinjena Štabu 4. operativne zone NOV i PO Hrvatske. (Ona je 29. septembra preformirana u Komandu flote naoružanih brodova, koja je dejstvovaia do 24. oktobra, kada je otpočeo rad Štaba mornarice NOVJ.)

⚔️ 21. 9. 1943. Kod s. Dicma delovi nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- i 27. ustaški bataljon, nadirući iz Sinja ka Splitu, savladali odbranu 1. dalmatinske udarne brigade 9. divizije NOVJ i zauzeli tvrđavu Klis. Tada je poginuo i Đuro Đapić, narodni heroj.

⚔️ 25. 9. 1943. Snage nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, nemačke 114. lovačke divizije i 92. motorizovanog puka, sa ustaško-četničkim jedinicama iz Sinja, Vrlike, Drniša i Šibenika, otpočele koncentričan napad ka Splitu. Novoformirane dalmatinske jedinice, sa 1. proleterskom udarnom i 4. udarnom divizijom. NOVJ, prihvatile su borbu na svim pravcima. Na pravcu Sinj-Split nemačka 7. SS divizija -Princ Eugen- i 92. motorizovani puk potisli su 3. proletersku udarnu (krajišku) brigadu 1. proleterske udarne divizije NOVJ i prodrli u Klis, gde su se povezali s posadom koja se 14 dana nalazila u okruženju.

⚔️ 25. 9. 1943. U s. Konjskom (kod Splita) jedinice nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- streljale 27 ljudi.

⚔️ 27. 9. 1943. Split zauzele snage nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen-, 92. motorizovanog puka i 27. ustaškog bataljona posle dvodnevnih borbi protiv 1. dalmatinske udarne i 4. dalmatinske (splitske) brigade u rejonu Klisa. U prodoru iz Sinja ka Splitu nemačke jedinice (oko 2500 Vojnika i oficira) imale su 176 mrtvih i nestalih i 557 ranjenih.

⚔️ 27. 9. 1943. U Splitu nemačke jedinice zarobile 9.000 vojnika i oko 300 oficira (uglavnom iz italijanske divizije -Bergamo-). Nemci su zarobljene oficire, zbog ranije predaje partizanima, stavili pod preki sud i većinu streljali. (Do ulaska nemačke vojske u Split, u Italiju je prebačeno oko 3000 italijanskih vojnika i oficira.)

⚔️ 28. 9. 1943. U s. Klisu (kod Splita) jedinice nemačke 7. SS divizije -Princ Eugen- streljale 16, aus. Dugopolju 34 lica, dok ih je 5 izgorelo u zapaljenim kućama.

⚔️ 12. 10. 1943. Vrhovni komandant NOV i POJ Josip Broz Tito pohvalio 4. dalmatinsku (splitsku) brigadu 9. divizije NOVJ koja se istakla u borbama za odbranu Splita.

Dokumenti

📜 Izvještaj Komande talijanskog Osamnaestog armijskog korpusa od 11 kolovoza 1943 god. o koncentraciji jedinica NOV i PO Hrvatske u zoni Šibenik - Split - Knin i o napadu Ličkog NOP odreda na Vrpolje

📜 Izvještaj Komande talijanskog Osamnaestog armijskog korpusa od 14 kolovoza 1943 god. o koncentraciji jedinica NOV i PO Hrvatske u zoni Splita i o prelasku domobrana jedinicama NOV i POJ

📜 Pismo Štaba Prve proleterske udarne divizije NOV Jugoslavije od 22 rujna 1943 god. Štabu Četvrte krajiške divizije u vezi s napadom na Sinj i prodorom Nijemaca na pravcu Imotski - Sinj - Split

📜 Izvještaj Štaba Četvrte operativne zone od 13 rujna 1943 god. Glavnom štabu NOV i PO Hrvatske o oslobođenju Splita i razoružanju talijanskih jedinica

📜 Naređenje Vrhovnog štaba NOV i POJ od 15. septembra 1943. Štabu Prve proleterske divizije da hitnom intervencijom u pravcu srednje Dalmacije spreči prodor nemačkih snaga u Split

📜 Naređenje Štaba Prve proleterske divizije od 15 septembra 1943 god. potčinjenim jedinicama za pokret na prostoriju Splita

📜 Naređenje Štaba Prve proleterske divizije NOV Jugoslavije od 15 rujna 1943 god. podređenim jedinicama za pokret i razmještaj na prostoriji Splita

📜 Pismo Štaba Četvrte operativne zone od 15 rujna 1943 god. Štabu Prve proleterske divizije NOV i PO Jugoslavije o razoružanju talijanskih jedinica u Splitu, Solinu, Kaštelama, Trogiru, duž pruge Split - Metković i o prodoru Nijemaca u Dalmaciju

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 16 rujna 1943 god. o napadu dijelova Trinaeste proleterske NOU brigade Rade Končar na Ozalj i borbama u reonu Splita

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 18 rujna 1943 god. o dejstvu jedinica NOV i PO Hrvatske na željezničke pruge sjeverno i iužno od rijeke Save i Kupe kao i borbama na području Splita

📜 Izvještaj Zapovjedništva drugog sektora od 18 ruina 1943 god. o nokretu njemačke kolone iz Sinja prema Splitu i borbi kod Dicma

📜 Izveštaj Ive Ribara Lole od 19. septembra 1943. vrhovnom komandantu NOV i POJ drugu Titu o opštenarodnom ustanku u Splitu

📜 Naređenje 2. oklopne armije od 20. septembra 1943. godine 15. brdskom armijskom korpusu za napad protiv jedinica NOVJ u Splitu

📜 Naređenje Četvrte operativne zone od 22 rujna 1943 god. Štabu Četvrte krajiške divizije za napad na Sinj i sprečavanje neprijateljskog prodora na pravcu Imotski - Split

📜 Naređenje Štaba Četvrte operativne zone od 23 rujna 1943 god. Štabu Četvrte (krajiške) divizije za raspored jedinica u vezi s prodorom neprijateljskih snaga na pravcu Imotski - Split

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 26 rujna 1943 god. o dejstvu njemačko-ustaško-domobranskih jedinica na području Broda i stanju u zoni Zadar - Knin - Sinj - Split

📜 Izvještaj Štaba Prve proleterske brigade od 27 rujna 1943 god. Štabu Prve proleterske divizije NOV Jugoslavije o spriječavanju neprijateljskog prodora na pravcu Imotski - Sinj - Split

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 28 rujna 1943 god. o napadu Druge NO brigade Braće Radića na Varaždinske Toplice i Vrbovec i borbama na području Šibenik - Knin - Sinj - Split

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 29 rujna 1943 god. o napadu Druge NO brigade Braće Radića na Varaždinske Toplice i stanju na području Split - Sinj

📜 Izvještaj Zapovjedništva Glavnog stožera domobranstva od 30 rujna 1943 god. o dejstvu Desete NO divizije na području Kalnika i Hrv. Zagorja i borbama dijelova Sedme NO divizije u reonu Karlovca i Ogulina, kao i stanju na području Sinj - Split

Fotografije

Povezane odrednice

Mostar ★ 4. dalmatinska udarna brigada ★ Četnici u drugom svetskom ratu ★ Vrlika ★ 9. dalmatinska divizija NOVJ ★ Split ★ Kapitulacija Italije ★ Italija u drugom svetskom ratu ★ Hrvatsko domobranstvo ★ Knin ★ 7. SS divizija Prinz Eugen ★ Šibenik ★ 15. pešadijska divizija Bergamo ★ Kaštela ★ Trogir ★ Karlovac ★ Britanija i Jugoslavija ★ Metković ★ Diverzije u oslobodilačkom ratu ★ Ivo Lola Ribar ★ Vicko Krstulović ★ Tenkovi u Jugoslaviji u drugom svetskom ratu ★ Josip Broz Tito ★ 1. proleterska divizija NOVJ ★ Imotski ★ Ozalj ★ Svetislav Stefanović ★ Mornarica NOVJ ★ Ilegala u ratu ★ Kragujevački partizanski odred ★ Vrbovec ★ Drniš ★ Ogulin ★ 10. krajiška divizija NOVJ ★ Glavni štab Hrvatske ★ Zadar ★ Slobodne teritorije u oslobodilačkom ratu ★ Prozor ★ Borbe u Lici 1943. ★ Vrhovni štab NOVJ ★ Varaždinske Toplice ★ 13. proleterska udarna brigada Rade Končar ★ 1. proleterska udarna brigada ★ Borbe na Jadranu 1943. ★ Narodni heroji Jugoslavije ★ 18. italijanski armijski korpus ★ Italijanski zločini u Jugoslaviji ★ Sinj ★ 4. krajiška divizija NOVJ ★ Avijacija u oslobodilačkom ratu ★ Saradnja četnika sa okupatorom ★ Borbe u Bosni i Hercegovini 1943. ★ Mijalko Todorović Plavi ★ 15. brdski armijski korpus ★ 7. banijska divizija NOVJ ★ 1. dalmatinska proleterska udarna brigada ★ 2. oklopna armija ★ Kultura i umetnost u oslobodilačkom ratu ★ Ružica Primorac ★ 1. tenkovska brigada NOVJ ★ 114. lovačka divizija ★ Borbe u Dalmaciji 1943. ★ Borbe u Hrvatskoj 1943. ★ Solin ★ Koča Popović ★